چند رد پا از من

یادداشت های شخصی سید وحید سمنانی

چند رد پا از من

یادداشت های شخصی سید وحید سمنانی

چند رد پا از من
بیت هفته

93/01/16

با بهار آمد، اتفاق افتاد

‏ آمدی که شبیه رفتن بود!

..::آرشیو بیت‏های هفتگی ::..

۱ مطلب در خرداد ۱۳۹۶ ثبت شده است

نگاهی گذرا بر عریان‌سرایی در ادبیات فارسی

یادداشت اختصاصی برای روزنامه وطن امروز

مروری بر تاریخ ادبیات زبان فارسی، ما را با این حقیقت روبه‌رو می‌کند که شاهکارهای ادبیات ما بر مدار اخلاق و معیار‌های پسندیده‌ای شکل‌ گرفته‌‌اند که در اوج زیبایی نه‌تنها با موازین مذهبی انطباق دارند بلکه بر پسند‌هایی فراگیر استوارند؛ از همین‌روست که می‌توان آنها را در سطحی فراملی و فرامذهبی به اشتراک گذاشت. نحوه ازدواج رستم و تهمینه در شاهنامه و اشارات غیرمستقیم و نجیبانه نظامی به خط‌قرمزهای جنسی در آثارش از نمونه‌های با ارزشی هستند که می‌توانند معیار اخلاقی ادب پارسی به شمار روند. با این همه نمی‌توان این حقیقت را نادیده گرفت که قدمت تولید آثار منظوم غیراخلاقی و مبتذل در زبان پارسی به زمان تولد آن باز می‌گردد. این مساله محدود به ادبیات منظوم و خلاقانه نیست و در کتاب‌های تاریخی و علمی آن روز نیز به نمونه‌های متفاوتی از این بی‌بند و باری‌ها بر می‌خوریم تا جایی که برخی برای جلب توجه بیشتر تصویرسازی را هم چاشنی کار می‌کردند! «الفیه و شلفیه»‌های متعددی را می‌توان لیست کرد که بر همین مدار کوشیده‌اند شهرتی برای خویش دست و پا کنند.
البته ابتذال ادبی را نباید محدود به مصادیق جنسی و انحرافات اخلاقی دانست. بسیاری از مضامین و تعابیری که در شعر امروز دست به دست می‌شود- فارغ از سنجش‌های اخلاقی- سطح ادبی نازلی دارند اما آنچه در این مختصر به آن می‌پردازیم بررسی ابتذال در معنای مرسوم امروزین آن است که ناگزیر برای رعایت حداقل‌های شئون اخلاقی از بیان نمونه‌های برهنه، امتناع می‌کنیم. بیان این نکته نیز لازم است که با وجود چفت و بست‌ها و سختگیری‌های بی‌فاکتور و بی‌قاعده‌ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در میان مجموعه‌های منتشر شده سال‌های اخیر می‌توان انگشت بر نمونه‌های فراوانی گذاشت که بر عدم ممیزی دقیق کتاب‌های ادبی صحه می‌گذارد؛ تا آنجا که مجموعه شعری با عنوان «تا پرده‌ها کنار رود من کبوترم» مجوز چاپ گرفت، در حالی که این عنوان از این بیت برداشته شده است:
«هرگز مرا شبیه به یک دخترک نبین
تا پرده‌ها کنار رود من کبوترم»
  • سید وحید سمنانی