چند رد پا از من

یادداشت های شخصی سید وحید سمنانی

چند رد پا از من

یادداشت های شخصی سید وحید سمنانی

چند رد پا از من
بیت هفته

93/01/16

با بهار آمد، اتفاق افتاد

‏ آمدی که شبیه رفتن بود!

..::آرشیو بیت‏های هفتگی ::..

۳۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «شعر» ثبت شده است

دریا

    قنداقه را برداشت و بوسید دریا را

    می دید توی آینه، تقدیر فردا را

    می دید یک سو سنگ ها با کفر می رقصند

    می دید حتی رود هم گم کرده دریا را

    می دید اما سال هایی را که دیگر نیست

    پنجاه سال بعد را ... اندوه فردا را

    ***

     صفین هم در کربلا تکرار خواهد کرد

    تاریخ هم تغییر خواهد داد دنیا را

    قرآن به روی نیزه در صفین حجت بود!

    در کربلا اما کسی نشنید سرها را

    آن روز مولا مهر را با آب معنا کرد

    در کربلا اما چه باید گفت آنها را؟

    آنهاکه حتی آب را از ... آه! دلتنگم

    دلتنگ طفلی که پریشان کرد دنیا را

    پایان سرخی داری و حتی علی هم نیست

    تا جور دیگر حل کند طرح معما را 

    ***

    در دست ابراهیم خنجر مکث کرد اما 

    می خواست غرق خون ذبیح الله زهرا را 

    ***

    مادر تماشا ریخت و لبخند جاری شد

    می دید پشت مرگ طفل آغاز زیبا را 

    زیباتر از این چیست آخر اینکه فرزندش

    دریا کند با خون خود آیین بابا را؟


کربلا
  • سید وحید سمنانی

روی درخت سیب از پرهیز بیزارم

هرچند از حس خدایی نیز بیزارم

تا مردمان چشم من از نسل باران‌اند

از ابر- از این چک چک یکریز- بیزارم

از فرصت پرواز من مشت پری باقی‌ست

از میله‌ها، از این همه پرهیز بیزارم

درگوش حتی سنگ فریادم نمی‌پیچد

از پنبه‌ها آری، درشت و ریز، بیزارم

ماه تمامم! تا تو تا قونیه خواهم رفت

شمسم که از تاریکی تبریز بیزارم

***

پلکی برقص و چشم‌هایت را بهاری کن

از باغ‌های لال از پاییز بیزارم


  • سید وحید سمنانی
باز شد پنجر‌ه‌‏اى سمت زمستان، در باد
 فصل سرما شد و  پایان درختان در باد


گردباد غزلى در نفسم مى‏‌پیچد
 باید از بال بگویم که چه آسان در باد ...


آسمان بود و کبوتر، و قفس پشت قفس
 پرچم تشنگى و خیمه، هراسان در باد


دستى از شطّ عطش آینه برداشت، شکست
 تا بماند نفس روشن انسان در باد


آسمان هم نتوانست که جارى باشد
سرخ شد، شرم شد از کشتة باران در باد 


فصل پروازِ ابابیل که تکرار نشد 
نبض تاریخ رها ماند پشیمان در باد 

***
دفتر قافله از داغ شکفتن پر شد 
تا چهل بار ورق خورد پریشان در باد

  • سید وحید سمنانی

باران بزن بر شانه‌هایم هیچ دستی نیست

غیر از «فنا» روی سر من چتر «هستی» نیست


برخاستم از سفره ی دلتنگی دنیا

برخاستم آن‌گونه که جای نشستی نیست


دل‌کنده‌ام از هر چه... حتی از خودم، آری!

رودم؛ که کوهم نیز شوق پایبستی نیست


ساقی! مجال تازه‌ای از عشق می‌خواهم

پشت خراب‌آباد این هشیار مستی نیست


ای روزگار! ای سنگی جاری! مرا بشکن

در وسعت آیینه مفهوم شکستی نیست

***

تنهایی‌ام را هیچکس پر پر نخواهد کرد

باران! بزن بر شانه‌هایم هیچ دستی نیست

باران

  • سید وحید سمنانی

یادداشت اختصاصی برای شهرستان ادب:

    نمایشگاه کتاب تهران از پر بازدیدترین نمایشگاه‌های کتاب دنیاست با این حال کارشناسان وضعیت کتابخوانی در کشور را مناسب نمی‌دانند. این رابطة پارادوکس‌گونه تنها در این جا برقرار نیست. معمولا در چند سال اخیر مجموعه‌های شعر معاصر از پر فروش‌ترین کتاب‌های این نمایشگاه هستند اما شگفت اینجاست که سطح ادبی اغلب این آثار در وضعیت مناسبی قرار ندارد و اغلب این آثار پرفروش در مقایسه با آثار فخیم و متعالی‌تر ارائه شده در نمایشگاه از نظر قوت ادبی، بیشتر متوسط‌ و گاه حتی ضعیف‌اند. حال پرسش اساسی اینجاست که چه عواملی موجبات نزول پسند مخاطب را فراهم آورده است؟ آیا مشکل فقدان شعر اصیل-در معنای حقیقی آن- است؟ آیا مخاطب شعر امروز حوصله‌اش را برای تأمل و غور در کلمات و کشف زوایای پنهان مضامین برآمده از اجتماع ذوق، تکنیک و عاطفه از دست داده است؟ شکی نیست که با بررسی احوال شعر در آیینة تاریخ ادبیات به این نتیجه خواهیم رسید که عرصة عرضه و تقاضا در دنیای شعر هیچگاه از مخاطبان ساده‌پسند و شاعران مخاطب‌پرست! خالی نبوده است. با این وجود یکی از دلایلی که امروزه موجب دامن‌زدن به جریان ساده‌سرایی تا سطح مخاطب‌‌پرستی شده فراگیری و همگانی شدن ابزار حضور در فضاهای مجازی است. این فضا تقریبا مجال انتخابی برای کاربر باقی نمی‌گذارد و با هجوم نوشته‌های ضعیف در کسوت شعر، رفته‌رفته ذوق مخاطب تحلیل رفته و با تنبلی ذوق چیزی از رغبت ذاتی مخاطب در تأمل و کشف لایه‌های درونی کلام باقی نمی‌ماند. از طرف دیگر بسیاری از شاعران نیز به خیال این که از عرصة ادبیات فعال روز کنار نمانند ارتفاع معانی کلام و تولیدات خود را تا سطح میزان پسند این دست از مخاطبان پایین می‌آورند. این امر اتفاقی تازه نیست و در چنین فضایی ضمن به وجود آمدن چرخه‌ای معیوب در فضای فعال – اما بیمار- ادبی، به چاپ چندم رسیدن کتاب‌هایی با سطوحی در حد ابتذال ادبی امر چندان شگفتی نیست؛ زیرا این قبیل نوشته‌ها پیش از انتشار در فضاهای مجازی دست به دست گشته‌اند و راه خود را برای جلب نظر مخاطبان خویش باز کرده‌اند.


با این توصیف یک شاعر واقعی چه باید بکند؟ آیا سرودن شعر فخیم و پر مایه برای ارضای نیاز‌های روحی شاعران کافی است؟

  • سید وحید سمنانی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سومین جلسه از سلسله جلسات «نقد شعر جوان» چندی پیش با محوریت مجموعه شعر «به زبان مادری» علی‌اصغر شیری در خبرگزاری تسنیم برگزار شد. در این جلسه شاعران و منتقدانی نظیر ناصر فیض، سید وحید سمنانی و سید اکبر میرجعفری به بیان نظرات خود پیرامون کتاب «به زبان مادری» خواهند پرداختند.


کتاب «به زبان مادری» اولین کتاب علی‌اصغر شیری، شاعر جوان و آینده‌دار کشور است که در قالب غزل توسط انتشارات شهرستان ادب به چاپ رسیده است.


این مجموعه شامل غزل‌های از علی‌اصغر شیری است که با موضوعات مختلف سروده شده است. زبان سالم و روان و جستجوی مضامین تازه از ویژگی‌های اصلی اشعار علی‌اصغر شیری است.


وی در سال 1364 در شهرستان ماهشان زنجان متولد شد، از کودکی به قم رفته و در آنجا به زندگی و تحصیل پرداخت. تحصیلات دانشگاهی او در رشته ادبیات و زبان فارسی بود و تقریبا از همان زمان سرودن شعر را نیز به طور جدی در پیش گرفت. در شعرهایش به باورهای سنتی و آیینی مردم این سرزمین عنایت خاصی دارد؛ غزل گونه محبوب او در شعر محسوب می شود. گفتی‌ست شیری در جشنواره‌های سراسری و منطقه‌ای گوناگونی شرکت داشته و بارها نیز موفق به کسب جایزه شده است. او در سال 1389 در حوزه شعر دفاع مقدس برنده جایزه نخست سراسری شد.


در بخش اول این میزگرد ناصر فیض نظرات خود را در مورد کتاب و آثار این شاعر بیان کرد. در ادامه بخش دوم گفت‌و‌گو‌های سید اکبر میرجعفری و ناصرفیض منتشر شد و اکنون هم بخش سوم این میزگرد به صحبت‌های سیدوحید سمنانی اختصاص دارد که البته میرجعفری و فیض نیز بخشی دیگر از نقد‌های خود را در این قسمت مطرح کرده‌اند که آن را در ادامه می‌خوانید.


جلسه ی نقد

  • سید وحید سمنانی

چند روز پیش، یعنی چهارم آذر 94 توفیقی شد تا برای حضور در کارگاه بررسی شعر آیینی سفری به بیرجند داشته باشم. پیش از این نیز یکبار میهمان مهربانی‌های مردم خون‌گرم و ادب‌دوست این خطة کویری بودم.

بی‌اغراق این سفر از بهترین و خاطره‌انگیزترین سفرهایی بود که به بهانة شعر در طول مدت شاعری ‌برایم پیش آمده بود. شاعران خون‌گرم و مهربان آنجا خود از فضل و دانش ادبی بهره‌ای درخور داشتند اما حرمت میهمانشان را بسیار داشتند و مشتاقانه حرف‌هایش را به گوش جان ‌می‌شنیدند.

مجالی دست نداد تا با استاد ناقوس، جناب سرهنگ پیام یوسفی و دکتر واعظی بزرگوار عکسی به یادگار بیاندازم. اما این عکس‌ها را در شهر خوسف و میدانی که مجسمه مولانا حسام‌الدین خوسفی در آن بود با عزیز مهربان جناب آقای دکتر رحیمی به یادگار انداختم تا همیشه به یاد داشته باشم نخستین سلفی عمرم را با بزرگواری به خاطره سپردم که مرا به خوسف برد تا مزار مولانا را زیارت کنم. ایشان در حالی که پاسی از نیمه شب گذشته بود مرا به بیرجند برگرداند تا از پرواز به غربتکدة تهران باز نمانم.

دیدار دوباره‌شان را آرزو می‌کشم. طبعشان روان و دلشان گرم از عشق و عرفان باد!

سفرسفر


  • سید وحید سمنانی

میان فرصت دیوار و مرگ منظره‌ها 

چه طرف بسته‌ام از پلک باز پنجره‌ها؟

قفس سروده‌ی بلبل چقدر دلگیر است 

خوشا ترانه‌ی بی‌پرده مثل زنجره‌ها 

از ارتفاع تو گفتن برای ما سخت است 

برای ما که نشستیم روی سرسره‌ها 

چقدر فاصله داریم تا تو، تا باور

که سحر مانده بادیم و رقص فرفره‌ها 

بخواه بغض غزل‌ها تو را صدا بزند 

بخواه سرمه بپاشند روی حنجره‌ها 

کنار کار و سحر ندبه نیز تعطیل است 

عجب حکایت تلخی است قفل کرکره‌ها

تو می‌رسی ولی از نور، کوله بارت نور

و می ‌هی شب بی‌ماه را به خاطره‌ها 


  • سید وحید سمنانی

نشانده‌ام وسط روز تار ماهم را 

که بشکند به نگاهی شب سیاهم را 

سپرده ماه به تقویم روشنایی‌ها 

به صبح خاطره شب‌های سال و ماهم را 

چگونه چشم من آیا تو را صدا نزند؟

که عاشقانه گلو می‌دهی نگاهم را 

بخواه سمت رسیدن چراغ بردارم

بریده‌ام به نگاه تو راه و چاهم را 

که بی‌نگاه تو گلدان خانه پاییز است

تو پلک می‌زنی اما گل و گیاهم را 

دچار جاذبه تقدیر سیب معلوم است 

به کهربایی عشق تو داده کاهم را 

تو ماه بیت منی! خانه با تو زیبا شد

وگرنه چادر شب خیمه‌ای است آهم را 


  • سید وحید سمنانی

نشست نقد و بررسی مجموعه شعر «دلقک و شاعر دربار» سروده‌ی اسماعیل امینی، با حضور ساعد باقری، ناصر فیض، مصطفی علی‌پور و جمعی از دوست‌داران شعر و ادبیات برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، نشست نقد و بررسی کتاب «دلقک و شاعر دربار» سروده‌ی اسماعیل امینی عصر سه شنبه 10 شهریور 1394 با حضور ساعد باقری، ناصر فیض، مصطفی علی‌پور و  جمعی از دوست‌داران شعر و ادبیات به همت موسسه‌ی شهرستان ادب و همکاری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در فرهنگ‌سرای سرو برگزار شد.

سید وحید سمنانی مجری و کارشناس شعر جلسه را با خوانش غزلی  از کتاب «دلقک و شاعر دربار» با مطلع «غروب است و در شهر بی‌شادی و بی‌ترانه / غروب است گنجشک‌ها راهی آشیانه» آغاز کرد.

جلسه نقد

در ادامه سمنانی ضمن خوشآمد گویی به مهمانان و حاضرین در جلسه توضیحاتی در مورد کتاب دلقک و شاعر دربار داد و تاکید کرد که این اثر اولین مجموعه‌ی شعر غیر طنز دکتر اسماعیل امینی است.

سپس مجری جلسه از ناصر فیض دعوت کرد که به عنوان اولین سخنران با تشویق حضار به روی سن بیاید.

فیض در آغاز سخنانش بابت تأخیر در شروع نشست از حاضرین در جلسه عذرخواهی کرد. طنزپرداز مطرح کشور با توجه به نام آخرین اثر امینی بیان کرد که شاید خیلی از مخاطبین فکر کنند که این اثر، اثری است که دارای محتوای طنزآمیز است که البته این تفکر، تفکر صحیحی است.

وی در این باره افزود: «بسیاری از شعرهای این کتاب، شعری است که مضامین اجتماعی دارد. به هرحال لبه‌ی تیغ انتقاد در سخن طنز به سوی مضامین اجتماعی است که در این کتاب بسیاری از این شعرها همین‌طور است.»

در ادامه نخستین سخن‌ران برنامه با آوردن مصداق‌هایی از کتاب، زبان شعر امینی را تحسین کرد. وی در مورد شعرهای نیمایی حاضر در کتاب، نگاه و زاویه‌ی دید امینی را در این قالب ستود و در این مورد گفت: «شاعر در این کتاب فرم را فدای مضمون و مطلب نمی‌کند. یعنی اگر قرار است حرفی زده شود به بهترین شکل این حرف را می‌زند.»

سپس سید وحید سمنانی با خواندن غزلی از دکتر اسماعیل امینی که به ساعد باقری تقدیم شده. از باقری دعوت کرد که با تشویق حضار به روی سن بیاید.

ساعد باقری پس از تشکر از دست‌اندر کاران جلسه برای تدارک نشست نقد و بررسی این کتاب در مورد آخرین اثر امینی بیان کرد: «اگر بخواهم نگاه اجمالی خود درباره‌ی کتاب بگوییم، باید گفت که این کتاب فراتر از حد انتطار است.»  وی در این‌باره اضافه کرد که این کتاب بسیار تحت تأثیر مرحوم سید حسن حسینی است.

وی افزود که در شعر امینی گاهی شکل کارهایی که پیشنیان می‌کردند  وشیوه‌هایی که آن‌ها استفاده می‌کردند، دیده می‌شود. باقری پس از خوانش شعر «غروب‌ها» در این باره گفت: «شعر امینی سازو کار قدمایی و پلان‌بندی امروزی دارد که این نکته امتیاز قابل ملاحظه‌ای به شعر امینی می‌دهد.»

ساعد باقری در ادامه به نقد دو غزل از اولین مجموعه‌ی شعر امینی پرداخت. به اعتقاد وی در شعرهای «در خزان» و «سهم من» ابیاتی وجود دارد که در خورشان دیگر ابیات این مجموعه نیست.

در ادامه سخن‌ران دوم برنامه در مورد شعرهای آیینی موجود در کتاب بیان کرد که غالباً شعرهای آیینی این کتاب با دیگر شعرهای آیینی روزگار ما متفاوت است که این خود نکته‌ای مثبت است. او دراین مورد اضافه کرد: «معمولاً شعرهای آیینی این کتاب، یا طوری آغاز می‌شوند که آدم انتظار آن را ندارد یا این پشتوانه‌ی قوی‌ای که در شعر "انسان را آفرید" دیده می‌شود را دارد.»

بعد از اتمام سخنرانی استاد باقری، سید وحید سمنانی مجری و کارشناس شعر از دیگر مهمان برنامه، جناب آقای مصطفی علی‌پور دعوت کرد که به نقد و بررسی مجموعه‌ی «دلقک و شاعر دربار» بپردازد.

علی‌پور درابتدا از حضور در این جلسه ابراز خوشحالی کرد. پس از آن اذعان داشت که با توجه به صحبت‌های دو مهمان دیگر در مورد شعرهای کلاسیک مجموعه، ترجیح می‌دهد که در مورد شعرهای نیمایی حاضر در این کتاب و ساختمان آن‌ها حرف بزند.

علی‌پور پس از بیان این نکته که قصد ندارد در مورد معنا و فکر امینی در این مجموعه‌ی شعر صحبت کند. سخنان خود را در باب ساختار شعرهای نیمایی دکتر امینی این‌چنین آغاز کرد: «شعر نیما بیش از هرچیزی روی دو اصل خیلی مهم، یکی نشانه‌های شعری و دیگری ابهام، استوار است.»

وی پس از بیان این  که در شعرهای نیمایی امینی این دو اصل به کرات دیده می‌شود این نکته را نقطه‌ی قوت شعرهای نیمایی دکتر اسماعیل امینی دانست.

در ادامه مصطفی علی‌پور پس از نقد شعر نمیایی «جلاد» و بررسی ابهام‌ها و نشانه‌ها در این شعر. به نقد ساختار این نیمایی پرداخت و در این باره بیان کرد که نوع تقطیعی که در این شعر دیده می‌شود نمی‌تواند تقطیع صحیحی باشد. او پس از آوردن مصداق‌هایی دیگر درباره‌ی تقطیع در شعر نیمایی از دیگر شعرهای نیمایی این کتاب. به صحبت‌های خود پایان داد.


  • سید وحید سمنانی